Afspraken rond pesten – WIJ ZIJN EEN KIVASCHOOL
In onze school vinden we het persoonlijk welbevinden van elk kind prioritair, alsook een goede klas- en schoolsfeer.
Daarom passen wij het KiVa programma toe.
KiVa is een Fins woord en betekent ‘leuk’ of ‘fijn’. Het is ook een afkorting voor de Finse zin: ‘Leuke school zonder pesten.’
Wetenschappelijk onderbouwd programma KiVa is een schoolbreed anti- pestprogramma met veel aandacht voor preventie.
Het is ontwikkeld aan de Universiteit van Turku in Finland. Uniek aan KiVa is de intensieve samenwerking tussen wetenschappers, schoolbegeleiders en schoolpersoneel. We kunnen veel van elkaar leren. Met de ervaringen van scholen wordt KiVa continu doorontwikkeld. Zo wordt er goed gekeken welke behoeften er bij scholen leven. Vervolgens wordt gekeken hoe het programma daarop kan worden aangepast. Alle verbeteringen zijn gekoppeld aan wetenschappelijk onderzoek. Op KiVa-scholen nam pesten al met meer dan de helft af.
“Leefsleutels” coördineert het Kivaprogramma in Vlaanderen. KiVa is gelinkt aan de eindtermen en leerplandoelen.
Eerst en vooral: preventieve aanpak
Als school willen wij het welbevinden van onze leerlingen ruimer zien dan enkel het antipesthoofdstuk. Vandaar onze keuze voor het brede KiVa programma. Dat gaat vooral uit van het voorkomen van pesten.
Reeds in de kleuterschool werken we aan sociale vaardigheden. Het leren omgaan met elkaar, conflicten oplossen en hulpvragen durven stellen, komt reeds vroeg aan bod. Op die manier worden kleuters gevoelig gemaakt voor waarden en normen in de omgang met elkaar. We gaan aan de slag met activiteiten uit “ Groei mee met Cas en Lisa”.
Het preventieve gedeelte bestaat in de lagere school uit o.a. tien thema’s met diverse lessen, gegeven door de klasleerkracht. De lessen zijn gericht op het preventief werken aan groepsvorming en het bieden van een veilige leeromgeving. In de lessen wordt gewerkt aan de kennis, vaardigheden en houding van leerlingen op vlak van welbevinden en sociale vaardigheden.
KiVa gaat in de eerste plaats op zoek naar de kracht in de groep en stimuleert kinderen tot het ontwikkelen van een gevoelenstaal, communicatie, het weerstaan aan groepsdruk en het opkomen voor zichzelf en anderen. Leerlingen wordt inzicht gegeven in de rol van de groep bij het in stand houden van pesten en andere groepsproblemen en hoe dit te kunnen veranderen. De lessen zijn goed opgebouwd en hebben aantrekkelijke werkvormen, zoals oefeningen, discussies, groepswerk en rollenspellen. Elk thema wordt afgesloten met een KiVaregel.
Samen vormen de tien KiVa regels de KiVA code:
- ‘We zijn vriendelijk voor elkaar en behandelen anderen met respect.’
- ‘We maken er samen een fijne groep van.’
- ‘We praten met elkaar (en gebruiken daarbij de ik-taal).’
- ‘We willen geen gepest en geen geweld.’
- ‘We willen dat ook verborgen pesten stopt.’
- ‘We houden er rekening mee dat gepest worden heel lang pijn doet.’
- ‘We zeggen tegen pesters: stop ermee!’
- ‘We helpen gepeste kinderen.’
- ‘We lossen pesten als groep op.’
- ‘We blijven ons houden aan deze KiVacode.’
Alle klassen maken posters om deze regels te visualiseren in onze school.
Als leerkrachtenteam hebben wij oog voor leuke speeltijden. De speelplaats wordt kindvriendelijk ingericht. We bieden de kinderen gevarieerde spelmaterialen en spelideeën. Op onze groene speelplaats vinden we een heus klim- en klauterparcours terug, verschillende duikelrekken en een trein waarin de kleuters op ontdekking kunnen gaan.
De leerkrachten zijn er voor ieders welbevinden, om een luisterend oor te bieden en om samen conflicten op te lossen.
Curatieve aanpak
Als pesten of andere groepsproblemen zich toch voordoen, is er een curatieve aanpak (klasgesprek, steungroepaanpak en/of herstelaanpak) met een duidelijk stappenplan om het op te lossen.
KiVa legt de nadruk op de rol van de hele groep bij het voorkomen en stoppen van pesten. KiVa gelooft in de kracht van de groep. Pesten is een groepsproces. De pester heeft een groot aandeel, maar alleen komt hij/zij nergens. Er zijn naast de pesters en slachtoffers ook assistenten, meelopers, aanmoedigers, verdedigers en buitenstaanders. Pesten los je daarom op in de groep. Er worden geen leerlingen uit de groep gelicht, omdat er vanuit wordt gegaan dat iedereen in de groep een bepalende rol heeft.
KiVa is gekaderd binnen ons zorgcontinuüm. De klasleerkracht volgt het welbevinden van uw kind op en communiceert hierover met u. Indien u zich zorgen maakt over het welbevinden of over het gedrag van uw kind, neem dan contact op met de klasleerkracht. De klasleerkracht kan dan samen met u kijken wat nodig is om te doen en op welke manier dit kan worden opgelost. Indien het aangewezen is, kan een klassenraad gehouden worden.
Dit is een overleg met u en de klasleerkracht, gecoördineerd door de zorgcoördinator. Eventueel kan ook de interne begeleider en/of een KiValeerkracht aanwezig zijn.